Almanya merkezli Handelsblatt gazetesi, Türkiye’ye yapılması planlanan Eurofighter Typoon tipi savaş uçağı satışının durdurulduğunu ve gerekçe olarak Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasını gösterdi. Gazete, haberini Alman hükümeti içindeki gizli görüşmelere katılan çok sayıda kaynağa dayandırdı.
Habere göre, Almanya’nın mevcut koalisyon hükümeti olan SPD-Yeşiller ortaklığı, CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasını “Türk demokrasisine açık bir saldırı” olarak değerlendirdi ve bu nedenle silah ihracatının durdurulmasını kararlaştırdı.
Scholz'un destek çabaları boşa çıktı
Başbakan Olaf Scholz, 2024 yılının Ekim ayında İstanbul’a yaptığı ziyarette, Türkiye’ye Eurofighter satışı konusunda ön onay verildiğini ve İngiltere’nin öncülük ettiği sürecin başlatıldığını açıklamıştı. Scholz, Türkiye’nin bir NATO üyesi olduğunu vurgulayarak, “Somut teslimatlarla sonuçlanan kararlar alıyoruz” demişti.
Ancak Handelsblatt’a göre, Scholz’un Yeşiller ve SPD içindeki muhalefeti yumuşatmak için yaptığı girişimler, İmamoğlu’nun tutuklanması sonrası anlamını yitirdi. Almanya Dışişleri ve Ekonomi Bakanlıkları daha önce satışa onay vermişti fakat siyasi gelişmeler bu süreci tersine çevirdi.
Yeni hükümet satışa daha sıcak bakabilir
SPD ve Yeşiller koalisyonu, yerini Mayıs ayında kurulması beklenen Hristiyan Birlik (CDU/CSU)-SPD hükümetine bırakacak. Hristiyan Birlik partilerinin, Türkiye’ye Eurofighter satışına daha olumlu bir yaklaşım sergileyeceği öne sürülüyor.
Yeni hükümetin koalisyon metninde, “İhracat kontrol izinleri daha hızlı ve koordineli bir şekilde incelenmeli” ifadesi yer aldı. Bu cümle, özellikle çok uluslu üretim konsorsiyumu tarafından üretilen Eurofighter savaş uçaklarının satışı açısından önem arz ediyor.
Eurofighter konsorsiyumu içinde de anlaşmazlık var
Eurofighter uçakları, Almanya, İngiltere, İtalya ve İspanya tarafından ortaklaşa üretiliyor. Almanya’nın insan hakları ve demokrasi vurgulu ihracat politikası, bu konsorsiyum içinde de gerginliğe neden oluyor. Berlin’in çekimser tutumu, özellikle İngiltere’nin Türkiye’ye satış yönündeki isteğini zorlaştırıyor.
Türkiye, İngiltere ile temas halinde
Türkiye, 40 adet Eurofighter Typoon savaş uçağı satın almayı planlıyor. Milli Savunma Bakanlığı, Mart 2024’te yaptığı açıklamada İngiltere’nin satış için resmi teklif sunduğunu duyurmuştu. Almanya’dan gelecek olası bir onay, bu sürecin hızlanmasına katkı sağlayacakken, şu anki durum belirsizliğini koruyor.
Almanya Eurofighter kozunu İmamoğlu için mi kullanacak?
Handelsblatt, SPD çevrelerinin, yeni başbakan olması beklenen Friedrich Merz’in Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşerek, İmamoğlu’nun serbest bırakılması karşılığında Eurofighter satışını bir pazarlık kozu olarak kullanmasını önerdiğini yazdı.
