İnsanlığın yüzyıllardır merak ettiği “Gerçeklik bir simülasyon mu?” sorusu, antik Yunan’dan modern fiziğe uzanan geniş bir tartışma alanı oluşturuyor. Günümüzde ise bazı fizikçiler, bu fikri bilimsel yöntemlerle test edilebilecek bir seviyeye taşıdıklarını öne sürüyor.
“Evren dev bir bilgisayar gibi işliyor olabilir”
İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi’nden fizikçi Melvin Vopson, simülasyon hipotezini ciddiye alan bilim insanlarından biri. Vopson’a göre evrenin davranışları, büyük ölçekli bir bilgisayarın işleyişine benzerlik gösteriyor. Fizik yasalarının bu kadar düzenli ve dijitali andıran bir yapıda olmasının tesadüf olamayacağını savunuyor.
Vopson’un iddiası daha da ileri gidiyor: Ona göre bu hipotez, ilk kez doğrudan test edilebilir. Deneyin ayrıntıları tamamen açıklanmamış olsa da temel amaç, fiziksel süreçlerde gizlendiği düşünülen bilgi birimlerini ölçmek.
Elektron–pozitron deneyinde bilgi enerjisi aranacak
Vopson’un önerdiği deney, evrenin temel parçacıklarında bilgi depolanıp depolanmadığını anlamayı hedefliyor. Bir elektron ile pozitronun yok edilmesi (annihilasyon) sırasında yalnızca standart iki gama fotonu oluşup oluşmadığı ölçülecek.
Eğer parçacıkların içinde “bilgi” adı verilen ek bir fiziksel bileşen varsa, bu bilginin silinmesi için fazladan enerji ortaya çıkabilir. Tıpkı bir bilgisayarda veri silmenin enerji gerektirmesi gibi, bu anormal enerji izi evrenin dijital bir sistem olarak işlediğine dair güçlü bir işaret sayılabilir.
Simülasyon fikri yeni değil
Simülasyon tartışmaları, modern teknolojiyle ortaya çıkmış bir kavram değil. Platon’un mağara alegorisi, insanların yalnızca gerçekliğin gölgelerini gördüğü bir sahte dünya tasviriyle bu düşüncenin ilk örneklerinden biri olarak kabul ediliyor.
Modern çağda ise filozof Nick Bostrom, 2003 tarihli makalesinde gelişmiş bir uygarlık tarafından yaratılmış bir simülasyonda yaşama ihtimalimizin yüksek olabileceğini savunmuştu. Elon Musk gibi teknoloji dünyasının önde gelen isimleri de bu görüşü sık sık destekliyor.
Bilim dünyası ikiye bölünmüş durumda
Simülasyon hipotezi her bilim insanı tarafından kabul edilmiyor. Bologna Üniversitesi’nden astrofizikçi Franco Vazza, yakın tarihli çalışmasında evrenin bu kadar ayrıntılı ve tutarlı bir şekilde simüle edilmesinin neredeyse imkânsız olduğunu belirtiyor.
Vazza’ya göre simülasyon iddiaları çoğunlukla teknoloji sektöründeki isimlerden geliyor ve bu kişiler, gerçek kadar zengin bir sanal dünya yaratılabileceği fikrini yaymakta çıkar sahibi olabilir.
